Alkolün damıtılması sistemi tam olarak Arap Yarımadası’nda karşımıza çıkıyor. ; bu yöntem M.S. 8.YY da Arap Yarımadası’nda medikal ve parfüm üretiminde kullanılmaktaydı.
Damıtım sisteminin atası olarak kabul edilen Alembik İmbiğin mucidi olan Arap simyacı; Jabir İbn Hayyan kimyanın ve simyanın babası olarak bilinmektedir. Jabir ’ in adı Latinceye ‘’Geber’’ olarak çevrilmiştir.
Jabir ’ in mirasını devam ettiren Muhammed İbn Zakariya Al-Razi için ; ilk gerçek damıtıcı desek yanlış söylememiş oluruz. Al-Razi; alkol kelimesinin de mucididir. Alkol kelimesi Arapça ’ dan gelmektedir. (‘’Al’ koh ’ l).
İmbik sisteminin Arap Yarımadası’ndan Avrupa’ya gelişi bir icadın çok ötesine geçeceği belki de kimsenin aklına gelmeyecekti…
İmbik sistemi ; ünlü İspanyol Seyyah Arnaldus De Villa Nova tarafından, ilk olarak İber Yarımadası’na ve Sicilya’ya gelmiştir.
Her ne kadar Arap simyacıların; gülü damıtması, krallar ve soylular için parfüm üretmeleri , bitki ve çiçeklerin özlerini damıtıp medikal alanlarda kullandıkları bilinmektedir. Arap simyacılar ayrıca şarabı damıtmayı da biliyorlardı.
Arnaldus Villa De Nova fizikçi , simyacı , seyyah ve doktordur. Bir çok Papa ve Kralı tedavi etmiştir. Arapçayı da çok iyi bilen De Nova , imbik sisteminin işleyişini Arap simyacılardan ve tıp alimlerinden öğrenmiş ve bunları Latinceye çevirmiştir.1200 lü yılların son çeyreğinde şarap üzerinde damıtım denemelerine başlamıştır. Aynı zamanda 1309-1311 yıllarında Liber De Vinis (The Book Of Wines) adlı Latince kitap en eski basılan şarap kitabıdır. Bu kitapta tariflerini verdiği medikal şaraplar ile hangi hastalıkları iyileştirdiğini detaylı olarak anlatmıştır. Bu kitap 1478 yılında Almanca ’ ya daha sonra da 1943 yılında İngilizce ’ ye çevrilmiştir(The Earliest Printed Book on Wine). Kitapta bahsettiği ve ölümsüzlük iksiri (yaşam suyu) olarak adlandırılan 2 şarap bulunmaktadır bunlar ; Biberiye Şarabı ve Karanfil Şarabıdır.
De Nova ’ ya göre:
Rosemary (Biberiye) Şarabı; tüm soğuk algınlıklarına iyi geliyordu. İştah düzenleyiciydi. Bu şarap ile yıkanan cilt güzelleşirdi. Diş için faydalı; eğer saçlar bu şarap ile yıkanırsa saçlar hiç dökülmezdi hatta saçlar çoğalırdı. Ülserden korur, kötü ruh halini ve melankoliyi dağıtırdı. Kalp sağlığı için faydalı ve gençlik iksiriydi. Kanser , verem ve dizanteri tedavisinde kullanılıyordu. Uzun süre hastalıktan zayıf düşmüş kişilerde de etkili sonuç alıyordu. Zehirlenme üzerine en iyi koruma sağlayan içecektir.
Villa Nova, karanfil şarabının ; astım , epilepsi , nefes darlığı , sindirim problemlerine iyi geldiğini söylemiştir. Şarabın içine tarçın ve zencefil koyup gül suyu gibi damıtılarak elde edildiğinden söz eder. Baharat ve bitkileri brendi nin içinde 1 gün bekletebilirsiniz. Böylece tat ve aromalar birbirinin içine geçer.
Ayrıca Villa De Nova , Fransa’da ilk defa şarabı damıtan kişidir. Fransa’nın tarımı iyi bilen, üzümden ve bağcılıktan iyi anlayan bir ülke olması ona çok katkı sağlamıştır. Villa De Nova, damıttığı şarabın yani brendi nin çok sert olduğundan bahseder ve bu içkiye aroma vermek için çeşitli bitki ve baharatlar da ilave ederek ilk likörün formülünü de bulmuştur. De Villa Nova, bu likörün ölümsüzlük iksirini ararken keşfettiğini de ifade eder. Avrupa’da yaşam suyu bu içkiyi ifade etmekteydi. Yaşam suyunun tarifi; brendiye otlar ve baharatlar ilave edilerek kaynatıldığı ve yeşil bir karışım haline getirildiği içkidir.
Bu karışımın günümüzde içilen viskiye dönüşmesi ve yaşam suyu teriminin viski anlamına gelmesi biraz zaman alacaktır. Öte yandan her millet kendi içkisini o coğrafyanın verdikleriyle yapmakta olduğu da bir gerçektir.
Villa De Nova ve öğrencisi Raymond Lully, bu tarifin rahipler arasında yayılmasında büyük rol oynamıştır.
Ayrıca Michael Scot ‘ ın da damıtım tekniğinin incelikleri Arapça ’ dan Latince çevirmesi Salerno Tıp Okulu’nda çok işe yaradı.12.YY da damıtım sistemi şarap damıtılarak İtalya’ da ilk defa Salerno ’ daki Tıp Okulunda kullanılmıştır. Burada yaşam suyu bir çok hastalığın tedavisinde, ameliyatlarda kullanılmıştır.
Orta Çağda manastırlar, sadece ibadethane olarak görülmüyordu. O yıllarda manastırlar bilim merkezi, kütüphane , hastane olarak da kullanılıyordu. Dünya’nın önde gelen bilim insanları, simyacıları ve din adamları manastırlarda bir araya gelerek bilim, tıp, fizik alanlarında deneyimlerini paylaşırdı ve Bir çok eserin çıkış noktasında manastırların rolü büyüktür.
Öte yandan İspanya’da da 1200 lü yıllarda içilmek üzere damıtılmış alkole ; simyadan yola çıkarak ‘’aqua vini ‘’ yaşam suyu denilmiştir. Hala birçok dilde damıtılmış alkollerin kökeni yaşam suyu kelimesinden gelmektedir.
Her ne kadar Antik İrlanda diliyle Antik Asya dillerinin çok benzediği ve damıtım sisteminin Hindistan üzerinden doğrudan İrlanda’ya geldiği hakkında bir teori bulunsa da; Arnaldus Villa De Nova ‘ nın notlarıyla ve Solerno Tıp Okulu’ndaki kaynaklar tarafından bu teori çürütülmüştür.
Damıtım tekniğinin Avrupa’dan sonra öncelikle İrlanda ‘ya geldiği düşünülüyor.
Viskinin ilk defa İrlanda’daki keşişler, tıp alimleri tarafından yapıldığını biliyoruz. Viskinin İrlanda’dan; Tıp konusunda uzman olan Ulster Prensesi Aine O ’ Cathain , Islay Lordu Angus Og MacDonald ile evlenmek üzere yola çıkar ve beraberinde de MacBeathad lar olarak bilinen o zamanın tıp alimlerinden oluşan aileyi de İskoçya’nın Islay Adası’na götürür. Mac Beathad lar Latinceye çevrilmiş damıtım tekniğinin inceliklerini Galce ’ye de çevirmeleriyle de bilinmektedirler. Mac Beathad lar, İskoçya ’da ; Kral Robert The Bruce dan Kral 1. Charles ‘ a kadar tıp, simya ve fizik alanlarında hizmetlerde bulunmuştur. Hatta bir MacBeathad ’ lı alimin Kral IV.James ‘ in fizikçisi olduğunu biliyoruz. Bu fizikçi ile ilk viski kaydını tutan Keşiş John Corr ‘ un birlikte çalışıp viskiyi İrlandalılar ’ dan öğrenmesi kuvvetle muhtemeldir.
Ayrıca İrlandalı keşişlerin İskoçyalı meslektaşlarıyla etkileşime geçmesinin viskinin İskoçya’da yaygınlaşmasında büyük payı vardır.
Dünya’nın en eski lisanslı damıtım evinin İrlanda’da 1608 yılında kurulan Old Bushmills olması da viskinin ilk olarak İrlanda’da bulunduğunu destekler niteliktedir.
Britanya’da viski kelimesinin geçtiği genel kabul görmüş en eski kanıtın yanında; farklı teoriler de bulunmaktadır.
1378-1400 yıllarında İngiliz yazar Geoffrey Chaucer tarafından yazılan Chaucer’s Canterbury Hikayelerinde; biranın damıtılmasıyla ilgili bir bölüm bulunmaktadır. Ancak; yaşam suyundan bahsetmemektedir. O sebeple bu hikaye viski literatüründe kanıt olarak görülmemiştir.
Aqua Vitae nin ilk yazılı kaydı; 1405 yılında Clanmacnoise Harabeleri’nde bulunmuştur.Kanıtta: Klan şefinin noelde fazla aqua vitae alması sebebiyle ölümünden söz etmektedir.
Ancak aqua vitae nın damıtılması hususunda emrin verilmesinin kaydı ise çok farklı bir kanıttır. 1494 yılında İskoç Kralı IV. James’ in bir cenaze için Lindores Manastırı Keşişi John Corr ‘ a 8 boll malt vermesi ve bununla aqua vitae yapmasını emretmesi , bununla defterlere kaydedilmesidir…