Viski Sözlüğü

Aa
Abv: Alcohol By Volume ( Hacimindeki Saf Alkol (Ethanol ) Alkol Oranı)
Age: Viskinin olgunlaştığı yaşı(süreyi) ifade eder.Bu zaman dilimi fıçıya dolumdan şişelemeye kadar olan süredir.
Ageing: Bu terime bir nevi maturation yani olgunlaşma, yıllandırma diyebiliriz.
Amino Acids: Proteinin yıkılmasıyla ortaya çıkan ve şeker ile tepkimeye giren bileşene verilen addır.
American Standart Barrel (ASB): 200 litrelik bourbon olgunlaştırmak için kullanılan fıçıya verilen addır.Genelde bu fıçılar Amerikan Beyaz Meşesinden yapılır.
American White Oak: Latincede Quercus Alba denilen bu meşe türü Kuzey Amerika’da yetişir.Ağaçlarının hızlı büyümesi viski için önemlidir ve düz gövdelere sahip oluşu yüksek miktarda vaniline sahip olmasına sebep olur.Bu da viskiye; hindistan cevizi, vanilya, bal ve fındık notaları verir.
Amylase: Nişastanın şeker dönüşmesini sağlayan hidrolizin gerçekleşmesini sağlayan katalizör enzime verilen addır.Bu hidroliz sonucunda nişasta fermante edilebilir daha basit şekerlere indirgenir, bunlar maltoz ,maltotrioz ve isedekstrozdur.
Angel’s Share: Meleklerin payı terimi bizlere; fıçı içerisindeki viskinin (ethanol & su) olgunlaşma sürecinde fıçıdan buharlaşan miktarı ifade eder.İskoçya ‘ya Meleklerin Payının oranı yıllık olarak %1.5-% 2 aralığındadır.
Bb
Barley: Tek malt Viskinin 3 ana maddesinden birisi olan arpa, nişasta kaynağı olan bir tahıl türüdür.
Barrel: Diğer bir deyişle American Standard Barrel(Standart Amerikan Fıçısı) 200 litre hacmindedir.(53 galon)
Blended Whisky: Harman viskiler İskoç Viski Birliği’nin tanımladığı 5 viski türünden birisidir.Harman viskinin içindeki hammaddeler su,maya ve maltlanmış arpa ve diğer tahıllardır.(mısır,buğday ve maltlanmamış arpa)Harman viski; bir ve ye bir den fazla tahıl viskisi damıtım evinde üretilen tahıl viskilerin karışımı ile bir ve ya birden fazla malt viskisi damıtım evinde üretilen malt viskilerinin karşımıdır.
Bonded Warehouse: Gümrüklü antrepo, gümrük vergisine tabi malların gümrük vergisi ödenmeden depolanabileceği veya imalat işlemlerine tabi tutulabileceği bir bina veya güvenlikli alanın adıdır.Bu terim ayrıca; damıtım evinde olgunlaşan ve ya şişelenmiş viskilerin üzerinden vergi ödenilmeyen yeri de tarif eder.
Bourbon Cask: Daha önce içerisinde Amerikan Viskisi (Bourbon) beklemiş fıçılara verilen addır.
Bung Hole: Fıçının baş ve ya karın bölgesinde bulunan viski dolumu ve boşaltımına yardımcı olan deliğe verilen addır.
Butt: 500 litrelik geleneksel olarak şeri şarabı olgunlaştırmasında kullanılan fıçı türüdür.
Cc
Campbeltown: İskoç Viski Birliği tarafından belirtilen beş viski bölgesinden birisidir.İskoçya’nın batı kıyısındaki Kintyre Yarımadası’nda yer alır.1800 lü yıllarda damıtım evi sayısı otuzun üzerindeyken günümüzde sadece 3 tanesi faaldir.
Caramel Colouring: E150a diye bilinen renklendiriciler yasal olarak , şişelemeden önce viski rengini standart hale getirmek için kullanılmaktadır.Bu renklendiricilerin tat ve aromaya her hangi bir etkisi yoktur.
Cask: Viski olgunlaştırması için kullanılan meşe ağacından yapılma fıçılara verilen addır.Yasa gereği bunlar; 200-700 litre arasında olmalıdır.Genellikler viski endüstrisinde Butt (500 lt),Hogshead (250 lt),Barrel (200 lt) fıçıları kullanılmaktadır.
Cask Bung: Fıçının baş ve ya karın bölgesinde bulunan viski dolumunun ve boşaltımının yapıldığı deliği kapan tıpaya verilen addır.Genelde ağaçtan yapılır ancak sert naylondan da yapılmaktadır.
Cask Strength: Olgunlaştırma sonununda viskinin su katılmadan şişelenmiş haline verilen addır.(Fıçı Sertliğinde)
Charring: Fıçıların yakma, kömürleştirme işleminine verilen addır.Kömürleştirme işlemi viskinin, fıçının daha derinlerine nüfus etmesine olarak sağlar.
No1 : 15 Saniye, No2 : 30 Saniye, No3 : 35 Saniye , No 4 : 55 Saniye
Chill Filtration : Viskideki tortuların ayrıştırılması için uygulanan metoda verilen addır.Viski Emme filtresinden geçmeden önce -10 Celcius ve +4 Celcius derecelerinde soğutulur.Bu proses genellikle estetik açısından yapılır.
Climate: İklim viskinin olgunlaşmasındaki oranı etkiler.Örneğin: Sıcak bir iklim, viskinin olgunlaşma prosesini ve meleklerin payını arttırır.
Coffey/Continuous Still: Aeneas Coffey; Coffey/Continuous İmbiğin patent sahibidir.Bu imbiğe ayrıca; Column,Patent İmbik de denir.Türkçe karşılığına da Kolon İmbik diyebiliriz.Kolon imbik ile tahıl viskisi ve tahıldan üretilen diğer içkiler üretilebilir.Anatomisi ve imbiğin içerisindeki plakalı sistem sayesinde ; Bakır imbiğe göre daha yüksek alkollü bir içki elde edilir.Ne kadar fazla plak varsa o kadar yüksek alkol elde edilir.Ayrıca Kolon imbik günün 24 saati çalışabilir ve Bakır imbiğe göre çok daha büyük partide üretim yapmaktadır.
Condenser: Kondansatörün fonksiyonu; imbiklerden gelen buharın hızlı soğutmasını sağlamaktır. Kondansatörler bakırdan yapılır.Her damıtım evinde minimum iki adet kondansatör bulunmaktadır (her bir imbik için bir tane).Ancak normalde daha fazladır.Ayrıca iki türde kondansatör bulunmaktadır.Shell & Tube and Worm Tubs.
Congeners: Ethanol dışındaki küçük türdeşlere verilen addır.Bu türdeşler fermantasyon ve distilasyon sonucu alkolün içerisinde oluşurlar.Ayrıca viskinin içerisindeki tat ve aroma profillerinin oluşmasının ana sebebidir.
Cooper: Fıçıları yapan ve fıçıları sadece doğal aletler ile tamir eden yüksek nitelikli kişilerin yaptığı mesleğin adıdır.Bir çok damıtım evi büyük fıçı üretim haneleri ile çalışır.İskoçya’da sadece dört damıtım evinin kendine ait fıçı üretim hanesi bulunmaktadır.
Copper: Pot still dediğimiz imbikler bakırdan yapılır.Kolayca biçimlendirilebilmesi ve ısıyı iyi iletmesinin yanında bakırla temasın istenmeyen aromaları da (özellikle sülfür) ethanol & su karışımından ayrışmasını sağlamaktadır.
Cut: Spirit Still (Alkol İmbiği) den çıkan ve olgunlaşmaya yönlendirilecek olan New Make Spirit (İmbikten Çıkan Viskinin Fıçıya Girmeden önceki Hali) ‘in kalp diye adlandırılan bölümüne verilen addır.
Cut Point: Spirit Safe denilen ayrıştırma makinesi kullanılarak alkolün ; baş, göbek(kalp) ve kuyruk bölümlerinin ayrıldığı noktalara verilen addır.
Cytase: Amilaz enziminin maltoza parçalanması için nişastayı erişilebilir hale getirerek arpanın hücre duvarlarını parçalayan enzime sitaz denir.
Dd
Degradation: Çimlenme prosesinde büyük moleküllerin daha küçük moleküllere dönüşümüne, yıkımına verilen addır.
Draff: Wort denilen karışımın ; mashtun içerisinde çıkarılmasından sonra artakalan kalıntıya verilen addır.Genelde bu artıklar sığır yemi olarak satılır ve ya biyoyakıt ile çalışan ısıtıcılarda kullanılır.
Dilution: Normalde viski imbikten %65-67 abv ile çıkmaktadır ve fıçıya yaklaşık %63.5 abv ile girmektedir.Ancak içim kolaylığı ve pazarlama açısından şişelenmeden önce su ile alkol oranı düşürülür.Bu işleme verilen isme alkol seviyesini düşürmek, seyreltmek denir.
Distiller’s Yeast: Damıtım evlerinde fermantasyon için kullanılan; yetiştirilmiş ve ya kültür mayalara verilen addır.
Distillery: İskoçya’da damıtılmış içkilerin üretildiği fabrikalara verilen isme damıtım evi denir.
Dram: İskoç Galcesinde halk arasında bir yudum viskiye, küçük bir porsiyonu ifade eden, ancak resmi olarak bir ölçü birimi olmayan viski ölçüsüdür.
Drum Maltings: Modern arpa maltlama sistemine verilen addır.Geniş bir çimlendirme bidonunu içerir.
Dunnage: Viski fıçıları viski depolarında saklanır. Dunnage; geleneksel depo anlamına gelip; alçak çatılı, kalın taş duvarlı ve toprak zeminli olmaktadır.Fıçılar yatay olarak üç katlı olarak sıralanır.
Ee:
Enzymes: Hücrelerin içerisindeki diğer molekülleri inşa eden ve yıkan proteinlere verilen isme Enzim denir.
Esters: Esterler,fermantasyon işlemi esnasında asit ve alkolün birleşmesiyle ortaya çıkan kimyasal bileşenlere verilen addır.Esterler; viskideki meyvemsi,vanilya,bitkisel aromaları ortaya çıkmasını sağlar.
Europen Oak: Avrupa Meşesinin Latince’deki karşılığı Quercus Robur dur.Saplı meşe adı verilen bu meşe cinsinin Avrupa’da 1000 yıllık ağaçları mevcuttur.Ayrıca Avrupa Meşesine; İngiliz Meşesi, Pedunculate Meşesi, Fransız Meşesi ,Rus Meşesi de denmektedir.Avrupa meşesi Amerikan meşesine göre daha yavaş büyür.Viskiye baharat ve kuru meyve notaları verir.
Ff:
Feints: Alkol imbiğine giren low wines, sırasıyla forecast(heads) baş, cut,((heart))(göbek, kalp) ve Feint çıkar. Feints, alkol imbiğinden üçüncü sırada çıkan diğer adıyla alkolün kuyruk kısmıdır.Alkol imbiğinden çıkan baş ve kuyruk kısmı, yıkama imbiğinden gelen low wines ile birleşir ve tekrar alkol imbiğine, damıtıma girer.
Fermentation: Fermantasyon prosesi, viski üretiminde alkolün üretildiği aşamadır.Fermantasyon süreci mayanın , şekerli sıvıyı (wort) alkole dönüştürmesiyle başlar.Fermantasyon sonucunda oluşan içkiye wash (distiller’s beer) denir.
Finishing: Viskinin olgunlaştığı fıçıdan alınıp başka türde bir fıçıya aktarılması ve burada olgunlaşma sürecini tamamlamasına verilen addır.
First Fill/Fills: İskoç viski endüstrisinde; viski üretimi için ilk defa kullanılacak fıçıya ilk dolum fıçı yani 1 st fill denir.Daha sonraki dolumlar eğer biliniyorsa ; 2 nd fill, 3 rd fill ve ya 4 th fill şeklinde devam eder.Eğer bir fıçı ilk dolum ise; fıçının daha önce hiç kullanılmamış olmasından kaynaklı olarak viskiye etkisi, kullanılmış fıçının viskiye etkisine göre çok daha fazladır.Fıçı kullanıldıkça viskiye aktaracağı aroma yapısı zayıflamaktadır.Ayrıca 10 yıllık bir periyoda da fıçı özütleri ortalama %40 oranındaki kaybolmaktadır.
Flavour Wheel: 1970 li yılında İskoç Viski Araştırma Enstitüsü (The Scotch Whisky Research Institute) tarafından tasarlanan; aroma açıklamaları, renkler ile kodlanmış, açıklamaların olduğu daireler ise bize viskinin tadım notları hakkında klavuzluk yapmaktadır.
Floor Maltings: Tahılın maltlama prosesinin geleneksel metodudur.Tahıllar ıslatıldıktan sonra çimlenmeleri için beton zemine serilir.Tahıllar 7-8 gün sonrasında çimlenir ve içerisindeki nişasta ortaya çıkar.
Flour: Aynı zamanda fine powder denilen bu terimin Türkçe’deki karşılığı Un dur.Ancak bu un kurutulmuş arpanın değirmenden geçirilmesi sonucu ortaya çıkan çıktılardandır. Grist denilen bu karışım; ( %60 grist((öğütülmüş tahıl)) ,%30 husk((kabuk)) ve %10 flour((un)) ) şeklindedir.
Foreshots: Damıtım prosesindeki alkol imbiğinden çıkan ilk bölümdür. Foreshots (heads) yani baş kısımını da bize ifade eder.Alkol imbiğinden çıkan baş ve kuyruk kısmı, yıkama imbiğinden gelen low wines ile birleşir ve tekrar alkol imbiğine, damıtıma girer.
Fusels: Tahıl distilasyonu sürecinde ortaya çıkan kalın, kaba yağa verilen addır.Diğer endüstrilere satılmaktadır.
Gg:
Grain Whisky: Tahıl viskisi; maltlanmış arpa, maltlanmamış tahıllar( mısır, buğday),maya ve suyun bir araya getirilmesiyle üretilmektedir.Tahıl viskilerinde damıtım kolon imbikler (Continuous-Coffey Still) ile yapılmaktadır.
Green Malt: Çimlenmiş arpalar; çimlenme sonrası ve kiln denilen fırınlarda kurutulur.Arpaların; çimlenmeden sonraki ,kurulmadan önceki haline verilen ada Yeşil Arpa denir.
Germination: Çimlendirme, maltlama prosesinin bir parçasıdır.Islatılan arpalar, geleneksel olarak maltlama salonunda zemine serilir ve havalandırılır.Çimlendirme aşamasında arpa, diastaz denilen bir enzim salgılar, bu da nişastanın çözülmesine yani şekere dönüşmesini sağlar.
Grits: Maltlama prosesi sonrası ; maltlanmış arpa öğütülerek toz haline getirilir.Bu toza verilen ada aynı zamanda Grist denir. Grist in tutarlı olarak mashtun a girebilmesi için; belirli bir reçeteye sahip olması gerekir.Bu reçete; %60 grist(toz halindeki öğütülmüş tahıl) ,%30 husk(kabuk) ve %10 flour(un) şeklindedir.Ayrıca bu öğütme işlemini evlerimizde günlük hayatta kahve öğütücülerinde deneyimleyebiliyoruz. Aslında; Grist(course),husk(medium),flour(fine) şeklinde çekim yaptığımız kahve çekirdeklerinde de aynı sonuçları görebilmekteyiz.
Hh:
Heads: Damıtım prosesindeki alkol imbiğinden çıkan ilk bölümdür. Foreshots (heads) yani baş kısımını da bize ifade eder.Alkol imbiğinden çıkan baş ve kuyruk kısmı, yıkama imbiğinden gelen low wines ile birleşir ve tekrar alkol imbiğine, damıtıma girer.
Heart: Spirit Still (Alkol İmbiği) den çıkan ve olgunlaşmaya yönlendirilecek olan New Make Spirit (İmbikten Çıkan Viskinin Fıçıya Girmeden önceki Hali) ‘in kalp diye adlandırılan bölümüne verilen addır.
Highland: Highlands; İskoç Viski Birliği (SWA) tarafından belirlenen ; İskoçya’nın 5 viski bölgesinden birisidir.Lowlands ve Highlands sınırı batıda Firth Of Clyde, ile Doğuda Firth Of Tay dan geçmektedir.Highland bölgesi; ayrıca Islay Adası dışındaki ada damıtım evlerini de bünyesinde barındırmaktadır.
Hogshead: Bourbon fıçı parçalarından oluşturulan ve yeni meşe parçalarıyla tamamlanan 250 litre hacime sahip fıçı türüne Hogshead diyoruz.
Husk: Grist karışımının içerisindeki % 20 oranında bulunan kısıma verilen ada husk (kabuk) denir.
Hydrometer: Sıvıların yoğunluğunu ölçmeye yarayan araca hidrometre denir.Alkol içeriğini (oranını) hesaplamak için sıcaklıkla birlikte kullanır.
Ii:
Illicit: İllegal ve izinsiz anlamına gelmektedir.
Islay: İskoç Viski Birliği (SWA) tarafından belirlenen ; İskoçya’nın 5 viski bölgesinden birisidir.İskoçya’nın batısında yer almaktadır. Islay Adası’na ; bereketli toprakları sebebiyle Hebridlerin Kraliçesi (Queen Of The Hebrides) de denilmektedir.Islay adasının viskileri geleneksel olarak yüksek oranda turbalıdır.(heavily peated). Islay Adası’nın peated olmayan tek viski markası Bruichladdich ve Bunnahabhain dir.
Jj:
Japanese Oak: Japon meşesi olan Mizunara nın Latincedeki karşılığı Quercus Mongolica dır. Düz olarak büyümemesi sebebiyle viski üretimi için çalışılması zor bir meşe türüdür.Ayrıca Mizunara meşesi içerisinde yoğun nem içermektedir.Diğer meşe türlerine göre sızıntı yapma olasılığı çok daha fazladır. Mizunara: su meşe anlamına gelir. Mizunara meşe ağacı kesilmeden önce 200 yaşında olmalıdır.
Kk:
Kiln: Arpanın geleneksel olarak kurutulduğu fırınlara verilen addır. Kiln, Turba ve ya odun ile aktif hale getirebilir.Modern kiln örnekleri ise gaz ve ya fuel oil ile çalışabilmektedir.
Kilning: Maltlama proseslerinden olan fırınlama (kilning) aşamasında ; çimlenmiş arpalar ısıtılarak , çimlenmenin durması sağlanır.
Ll:
Lactones: Meşe laktonları , meşe ağacının içerisindeki aroma özütleri açısından çok önemlidir.Hatta meşenin viskiye verdiği vanilya ve hindistan cevizi aromaları bu meşe laktonları sayesinde oluşur. Lakton konsantrasyonuna bakacak olursak en yüksek miktar Quercus Alba ve en düşük seviye ise Quercus Robur meşesinde bulunmaktadır.
Lauter: Lauter, bir Mash tun dizayn türüdür.Geleneksel yönteme göre daha hızlı bir şekilde boşaltım yapmaktadır.Bu yükseltme ve alçatma işlemi kullanılan kollar ile yapılmaktadır.
Lignin: Meşe ağacının içerisinde bulunan bir maddedir.Fıçıların kızartılması prosesinde lignin yıkılır ve bu yıkım sonucunda aroma bileşenleri oluşur.Bu bileşenlerini; çiçek, baharat, vanilya ve meyve notaları olarak tarif edebiliriz.Ayrıca bu notlar olgunlaşma sürecinde viskiye geçmektedir.
Lowlands: Lowlands; İskoç Viski Birliği (SWA) tarafından belirlenen ; İskoçya’nın 5 viski bölgesinden birisidir. Lowlands ve Highlands sınırı batıda Firth Of Clyde, ile Doğuda Firth Of Tay dan geçmektedir.Yumuşak çiçeksi, bal, karamel, fındık, tahıl notlarının hakim olduğu viskileriyle ünlü bir bölgedir.
Low Wines: Yıkama imbiğinden çıkıp alkol imbiğine gönderilecek %20-25 abv alkol oranına sahip alkole verilen addır.
Lyne Arm: İmbiğin gövdesiyle yoğunlaştırıcı arasındaki köprüye, bağlantıya verilen addır.Lyne arm; yatay, yukarı doğru ve ya aşağı doğru açılı olarak tasarlanabilir.Bu tasarım damıtılan viskinin türüne ve bunun için ne kadar reflux ün gerekli olduğuna göre değişkenlik gösterebilir.Ayrıca bu açı değişiklikleri viskinin gövdeli olup olmamasını etki eder.Örneğin; yukarı açılı Lyne Arm a sahip bir imbikten çıkan viski daha gövdeli,açağı açılı bir Lyne Arm a sahip imbikten çıkan viski daha yumuşak bir yapıya sahiptir.
Mm:
Marrying: İki ve ya daha fazla farklı viskinin bir araya getirilmesi ve vat denilen tanklarda bir süre bekletilmesi işlemine evlendirme denir.
Mash: Mayşe, tahılların ve suyun karışımına verilen addır.
Mashing: Mayşeleme adı verilen bu proseste; sıcak su öğütülmüş tahıl (grist) ile karışır.Sıcak su yardımıyla amilaz enzimi salgılanır, bu emzimin salgılamasıyla ile birlikte tahılın içerisindeki nişasta yıkılır ve fermante edilebilir şekere dönüşür.
Mashtun: Mayşeleme prosesinin gerçekleştiği büyük tanklara mashtun ( mayşeleme tankı) adı verilir. Mayşeleme sonunda wort(şekerli sıvı) boşaltılır,soğutucu dan geçerek fermantasyon işleminin gerçekleşeceği wash back adı verilen tanklara alınır.Genelde paslanmaz çelik ve ya demirden yapılır.Etkili bir şekilde mashtun un alt kısmında bir elek bulunmaktadır.Bu elekte kalan draff denilen artıklar, yerel çiftçilere satılır.Proteini yüksek ve besleyici olan bu artıklar sığır yemi olarak kullanılmaktadır.
Master Blender: Damıtım evinin burnuna baş harmancı (master blender) diyebiliriz.Farklı karakterleri olan viskilerden spesifik harmanlanmış viskiler üreten kişidir.
Master Distiller: Bu unvan Institute Of Brewing And Distillation (IBD) tarafından verilmektedir.Baş damıtıcı (master distiller)pozisyon kıdemli olunması gereken ve geniş sorumluluk gerektirir.(Çalışanların yönetimi, üretim hattını denetlemek, ürün gelişimi, kalite kontrol, ürün testi ve ham made kaynaklarının temini)
Maturation: Viskinin meşe fıçılarda yıllandırıldığı prosese olgunlaştırma adı verilir.
Milling: Kurutulmuş arpalar öğütücü içerisindeki büyük silindirlerden geçerek grist denilen öğütülmüş tahıl karışımına dönüşür.Bu prosese öğütme (milling) denir.
Mothballed: Artık, kullanılmayan damıtım evine verilen addır.Ayrıca mothballed, sessiz damıtım evi anlamına da gelmektedir.
Nn:
New Make Spirit(NMS): Bu yüksek alkol içerikli sıvı alkol imbiğinden yaklaşık olarak % 60-70 abv ile çıkmaktadır.Daha sonra fıçılara konulan NMS, minimum 3 yıl meşe fıçılarda olgunlaşır ve viski, İskoçya’ya üretilmişse İskoç Viskisi adını alır.
No-age Statement (NAS): Viski üzerinde yaş ibaresi olmayan diğer bir deyişle viski şişesi içerisindeki viskinin minimum kaç yaşında olduğunun belirtilmediği viski ekspresyonlarına verilen ada ; yaş belirtilmeyen (NAS) ekspresyonlar diyoruz.
Nosing: Viski tat ve aromalarını burnumuz ile koklayarak keşfetme eylemine bir nosing diyoruz.
Nosing Glass: Koklama Kadehi; adı üzerinde koklamak için özel tasarlanan şekile sahip kadehlerdir.Normal şartlarda koklama kadehlerinin gövdesi ; geniş, ağız kısmının dar olmaktadır.Artan cam ve kadeh endüstri trendleriyle beraber bu kadeh türleri de farklı boylarda ve şekillerde karşımıza çıkmaktadır.En çok kullanılan koklama(diğer bir deyiş ile tadım kadehleri) kadehlerinin başında; Copita ve Glencairn Nosing Glass Kadehleridir.
Oo:
Oak: İskoç viski yasalarına göre tüm İskoç viskileri meşeden yapılmış 700 litreden az hacimli fıçılarda minimum 3 yıl olgunlaşmak zorundadır.
Olfactory System: Koku alma sistemi(Olfactory System), koklamak için kullanılan duyu sisteminin adıdır.
Pp:
Palletised: Nispeten yeni bir sistem viski depolama sistemidir.Bu sistemde, viski fıçıları dik bir pozisyonda paletlerin üzerine dizilir.Bu dizilim 10 fıçı yüksekliğine kadar çıkabilir.Bu fıçılar forklift ile taşınmaktadır.
Peat: Çürüyen bitki fosillerini İskoçya etrafında ve Avrupa’nın belli bölgelerinde bulunmaktadır.Çürümüş toprağın altında oluşan bitki fosillerine (yaklaşık 10.000 yaşında)turba(peat) denir.Turba, çimlendirme işlemini durdurmak için arpayı kurutmak suretiyle kullanılmaktadır.Turba dumanı fenol adı verilen kimyasallar üretir.Fenoller, maltlanmış arpaya isli aromaları absorbe eder.
Peat Reek: Maltlanmış arpaya is aromasını veren yakılmış turbanın is, dumanına verilen addır.
Phenols: Viski içerisindeki isli ve tıbbi aromaları veren turba isinin içerisindeki bileşenlere verilen addır.Fenoller ; Part Per Million ( PPM ) ile ölçülmektedir.
Port Pipe: Porto şarabının olgunlaştırmasında kullanılan; 350 litre ve ya daha büyük hacimli fıçılara verilen addır.
Pot Ale: Bakır imbiğin içerisindeki birinci damıtımdan kalan fermante edilmiş wash sıvısının kalıntısına verilen addır.Damıtım sonunda genelde bu kalıntı buharlaşma ünitesine gönderilir, pot ale şurubu içerisinde yoğunlaştırılır ve sığır yemi olarak satılır.
Pot Still: Bakır imbik(pot still) damıtımın yapıldığı imbik türlerinden birisidir.Büyük bir çaydalık, su ısıtıcısı mantığıyla çalışır. Wash adı verilen fermante edilmiş sıvının ısıtılması ve alkolün bu sıvıdan ayrıştırılması prensibiyle çalışır.Pot still ; bakırdan oluşur ve küçük parti (batch distillation) damıtım tekniğiyle üretim yapar.Bakır imbikler çok farklı şekillerde imal edilebilir.Her şeklin alkol üzerinde kendine has bir etkisi vardır.
Parts Per Million (PPM): Fenolün ölçüm birimine Parts Per Million (PPM ) denir.Bu ölçüm öğütülmeden önce yapılır ve damıtım prosesi sırasında fenol seviyenin yarısının kaybolduğu varsayılmaktadır.Bu sebepten dolayı şişe üzerinde belirtilen PPM seviyesi; kadehinizdeki viskideki PPM seviyesinden 2 kat düşüktür.
Proof: Proof (kanıt); alkol oranının gösterildiği (ABV) birimin iki katını ifade eder.Örneğin; %40 abv = 80 Proof.Normalde alkol oranı ölçümü için Amerika’da proof, Birleşik Krallık’ta ABV kullanılır.
Puncheon: 500-700 litrelik fıçılara verilen ada puncheon denir.Bu aralık içerisinde hangi içkinin olgunlaşacağına göre değişkenlik göstermektedir.Örneğin, şeri puncheon fıçıları, rom puncheon fıçılarına göre daha geniştir.
Purifier: Lyne arm parçasını imbiğe bağlayan temizleyici parçaya verilen addır.Amaç reflüks miktarını artırarak, sıvı içerisindeki ağır bileşenleri ve ya yoğunlaştırılmış sıvının lyne arm dan geçip purifier vasıtasıyla imbiğe geri dönmesini ve tekrar damıtılmasını sağlamaktır.Bu bir nevi ekstra yarı damıtım prosesidir. Purifier parçası İskoçya’ daki damıtım evlerinde yaygın değildir.Sadece Ardbeg, Strathisla, Talisker ,Glenlossie ve Glen Grant Damıtım evlerinde bulunmaktadır.
Qq:
Quaich: Çift saplı içme için kullanılan kaseye verilen addır.Geleneksel olarak ahşaptan yapılmaktayken şu an gümüş, kalay ve ya daha yaygın kullanılan malzemelerden yapılmaktadır. Quaich kelimesi Galce den gelen ”cuach ”(Türkçe karşılığı kase) kelimesinden türemiştir.Bu kase içerisinde hoşgeldin içeceği ile birlikte klan seremonilerinde ziyaretçilere servis edilmektedir.Tüm klan üyeleri aynı kaseden viskiyi içer.Bu bir nevi katılan klan şefleri ve üyeleri arasında birlik, dostluk ve güveni tahsis ederdi.
Quarter Cask: Genellikle 125 litrelik fıçılara verilen adı ifade eder. Genelde 200 litrelik fıçılardan yapılmakta; içerisindeki 3 ve ya 4 fıçı tabakası(çıta) nın çıkarılmasıyla ve tekrar fıçı imal edilmesiyle oluşturulur.
Quercus Alba: Amerikan Beyaz Meşesi (American White Oak)
Quercus Mongolica: Mizunara.
Quercus Petraea: Diğer bir değişle Sessile Oak(sapsız meşe),Cornish Oak(korniş meşe) or Durmast Oak. Genelde Avrupa’nın bir çok bölgesinde yetişmektedir.Viski olgunlaştırmasında Amerikan ve Avrupa Meşe gibi gibi yaygın olarak kullanılmamaktadır.
Quercus Robur: European Oak.
Rr:
Racked: Viski depoculuğunda kullanılan modern sisteme verilen addır. Racked, sistemine göre viski fıçıları yatık pozisyonda sıralar halinde yukarı doğru dizilir.Fıçılar 10-12 sıra olarak yukarı doğru sıralanmaktadır.
Raw Materials: Viskinin oluşumunda kullanılan hammaddelere verilen addır.İskoç Tek Malt Viskisi için hammaddeler; su, maya ve maltlanmış arpadır.İskoç Tek Tahıl Viski için ise; su,maya ve tahıllar(maltlanmış ve maltlanmamış arpa da buna dahildir.)
Reflux:Reflux, Türkçe karşılığı reflükstür. Bir nevi reflü hastalığından da anlaşılacağı gibi geri akımı ifade eder. İmbiğin içerisindeki buhar, içeride soğuk yüzeyle karşılaşır ve yoğunlaşarak sıvıya geri döner, imbikte bulunan sıvıyla karışır ve tekrar damıtılır.Ne kadar çok reflüks var ise o kadar yumuşak ve kompleks yapıda bir içki elde edilir.
Refill Cask: Tekrar dolum anlamına gelen bu terim; İskoç Viski olgunlaştırmasında fıçının birden fazla kullanılmasını ifade eder.Ayrıca fıçının dolum sayısı da second fill, third fill olarak da ifade edilir.İskoçlar bir fıçıyı 4 defa kullanabilirken; en yüksek renk ve aroma ilk dolum fıçılardan gelmektedir.Bu sebeple bilhassa ilk dolum şeri fıçıları çok pahalıdır.Kullanım sayısı arttıkça fıçının viskiye aktaracağı renk ve aroma profili azalmaktadır.
Regions: İskoçya Viski Birliği (SWA) tarafından tanımlanan 5 Viski bölgesi bulunmaktadır. Bunlar; Highland, Lowland, Campbeltown, Speyside ve Islay Bölgeleridir.
Rummager: Isıtılmış imbiğin alt bölümünde yer alan ve bünyesindeki kazıyıcı ile katı parçaların oluşmasını engellemeye yarayan karıştırıcıya verilen addır.
Ss:
Saccharification: Şekerleme; nişastanın basit şekere indirgenme işlemine verilen addır.
Saladin Box: Arpayı maltlamak için kullanılan enstrümana verilen addır.Bu enstrüman mekanik olarak el ile çevirmenin alternatifidir.Delik li bir zemine sahip bir oluk içerir.Maltlanmış arpa oluğun içerisine dolar ve içinden hava üflenir.
Scotch Whisky Association(SWA): İskoç viski endüstrisini temsil eden ticaret organizasyonun adı İskoç Viski Birliği ‘ dir.
Shell & Tube Condenser: Modern tipte bir yoğunlaştırıcıdır.İçerisinden soğuk suyun geçtiği bakır tüplerden yapılmıştır.
Sherry: İspanya’nın Andalusia(Endülüs) bölgesinde yetiştirilen şaraptan üretilen fortified şaraba (kuvvetlendirilmiş, alkol oranı yükseltilmiş şarap) verilen addır.
Single Malt: İskoç Viski Birliği tarafından tanımlanan İskoç viski türlerinden birisidir.Bir Tek Malt İskoç Viskisi; maltlanmış arpa, su ve mayadan üretilmelidir.Tek bir damıtım evinde bakır imbiklerde damıtım işlemine tabi tutulmalı ve batch distillation (küçük parti üretimi) ile üretilmelidir.
Slainte Mhaith: Galce dilinde; ” your good health ” ( Sağlığa ) anlamına gelen, ”Slainte Mhath” ve kısaca ”Slainte ” şekillerinde de ifade edilmektedir.
Single Cask: Şişelenecek viski partisinin sadece bir fıçıdan alınmasıdır.Başka bir değişle viskinin tek bir fıçıdan şişeleme yapılmasını ifade eder.
Spent Lees: Alkol imbiğindeki damıtımdan sonra arta kalan kalıntılara verilen addır.Normalde bunlar işlenirler ve çöpe giderler.
Speyside: İskoç Viski Birliği tarafından tanımlanan 5 viski bölgesinden biridir.Küçük bir bölge olmasına rağmen 60 civarında damıtım evi bulunmaktadır.Highland bölgesinin içinde yer almaktadır ancak Speyside adıyla anılmaktadır.İskoçya’daki en çok damıtım evi yoğunlaşmasının görüldüğü bölgedir.
Spirit Safe: Kutu şeklinde metal ve cam dan üretilen asma kilitli olan ekipmana verilen addır. İmbiğin çıkış noktasıyla bir bağlantısı vardır böyle imbikten çıkan NMS korunmuş olur.İçerisinde hidrometre ve termometre bulunmaktadır.Bunlar alkol konsantrasyonunu ; kutuyu açmadan hesaplama operasyonu için önemlidir.Ayrıca üzerinde dışarıdan kontrol edilebilen bir kol bulunmaktadır.Bu kol ile alkol; baş,göbek ve kuyruk kısımları farklı bölümlere yönlendirilir.
Spirit Still: Alkol imbiğine Low Wines imbiği de denilmektedir.İkinici ve geneliklike son damıtımın yapıldığı imbiktir.Bakırdan yapılmakta olup olan imbik içerisinde yapılacak damıtımda; yıkama imbiğinden gelen low wines ve bir önceki damıtımdan gelen baş ve kuyruk kısımları da bulur ve hepsi bir araya gelerek damıtıma girer.
Still House: Yıkama ve alkol imbiğinin buluduğu binaya verilen addır.
Steeping: Demleme,ıslatma anlamına gelen bu terim; maltlama prosesinin ilk aşamasıdır.Arpanın değişim sürecine girdiği bu süreçte amaç, su ile ıslatıldığı ve bir süre boyunca dinlendirildiği ; nemlenme seviyesini arttırıp çimlendirmeyi başlatmaktır.
Tt:
Tails: Feints.
Tannins: Fıçının içerisinde doğal olarak oluşan bileşenlerdir.Viskiye sakızımsı, kuru aromaları verir.
Toasting: Fıçının yapılacağı ağaç bir süre büyük fırınlarda ısıtılır.Yanma reaksiyonu ile beraber açığa çıkan selüloz, karamelize olarak ağaç şekerine dönüşür.Bunun sonuncunda oluşan lignin, içerisinde vanilini de barındıran birçok bileşene dönüşür.
Triple Distillation: Viskinin üç defa damıtılması terimine triple distillation denir.Bu ilave imbiğe genellikle Intermediate Still ( Orta İmbik ) denir.
Uu:
Underback: Wort (mayşe) ‘un mayşeleme prosesinden sonra mashtun tankından alınıp, fermantasyon işleminin yapılacağı washback tanklarına aktarılmadan önceki tanklara verilen addır.
Uisge Beatha: Yaşam suyunun Glace dilindeki karşılığıdır.Önce ”uisge ” sonra whisky olmuştur.
Vv:
Valinch: Fıçıdan küçük miktarlarda viski alabilmek ve tadım yapabilmek için kullanılan bakırdan yapılma aparta verilen addır.
Virgin Oak: NMS içerisine doldurulmadan önce, içinde hiç bir alkol olgunlaşmamış fıçıya verilen adddır.
Volatile Congeners: Uçucu türdeşler; aromanın algılanabilmesi için br viski içerisinde olması gereken bileşenlere verilen addır.
Ww:
Warehouse: Viski fıçılarının depolandığı ve olgunlaştığı depolara verilen addır.Üç tip depolama tekniği vardır.Bunlar; Dunnage,Palletised ve Racked olarak sıralanabilir.
Wash: Fermantasyon sonu ortaya çıkan sıvıya verilen addır.Ayrıca buna distiller’s beer da denir.Yaklaşık olarak %7-9 abv alkol oranına sahiptir.Wash , daha sonra wash birinci damıtım için wash still denilen yıkama imbiğine transfer edilir.
Washback: Fermantasyonun gerçekleştirdiği ahşap ve paslanmaz çelikten yapılan tanklara verilen addır.
Water: Viskinin üç hammaddesinden birisidir.
World Whiskies: İskoçya dışında üretilen viskilere verilen addır.
Worm Tub: Viski üretiminde kullanılan iki yoğunlaştırıcı sistemden birisidir.Bakır bir türbin bobini içerir, geniş bir yuvarlak su tankı içerisine daldırılmış olarak zemin seviyesinden yüksekte olarak konumlanmıştır.Bu yoğunlaştırıcı türüne olarak örnek Dalwhinnie Damıtım evi nden bahsedebiliriz. Worm tub yoğunlaştırıcıdan gelen içki ; Shell & Tube yoğunlaştırıcısından gelenden daha yoğun ve daha sülfürlü bir alkol elde edilir.
Wort: Mayşeleme sonucu oluşan ve mashtun tankından çıkan şekerli sıvıya verilen addır.
Wort Cooler: Yüksek ısı mayayı öldürmektedir.fermantasyon öncesi şekerli sıvının sıcaklığını düşürmek gerekir.Bu şekerli sıvının sıcaklığını 16-18 derece aralığına düşüren cihaza wort cooler denir.
Yy:
Yeast: Viskinin üç hammaddesinden birisidir.Maya, şekerle beslenen; alkol, karbondioksit ve ısı ortaya çıkaran tek hücreli organizmadır. Viski üretiminde Saccharomyces Cerevisiae adlı kültür mayası kullanılmaktadır.

(Visited 569 times, 1 visits today)

Aramak istediğinizi üstte yazmaya başlayın ve aramak için enter tuşuna basın. İptal için ESC tuşuna basın.

Üste dön
error: Content is protected !!