Japon viskilerinin miladı Masataka Taketsuru’ nun 1918 yılında Glasgow Üniversitesi’ne viski yapımını öğrenmek için kimya bölümünde eğitime gitmesiyle başmıştır.
Taketsuru; İskoçya’da Speyside bölgesinin karakteristik damıtevlerinden Longmorn ve daha sonra Campbeltown’un Hazelburn Damıtım Evi’ nde eğitim görmüştür.
Ayrıca Taketsuru, 1919 yılında İskoçya’nın Bo’ness kasabasında kolon imbiğin çalışma prensiplerini ustalardan birinci elden öğrenme fırsatını da bulmuştur.
Taketsuru’nun hayali Japonya’da viski üretmenin yanısıra Japonya’da viskiyi İskoçlar gibi üretmektir. Taketsuru’nun bu hayali bir zaman sonra Suntory den ayrılmasına ve günümüzdeki Nikka ‘yı kurmasına sebep olacaktır.
Taketsuru, 1920 yılında İskoç eşi Rita Cowan ile Japonya’ya gelir. Shinjiro Torii; Japonya’da viski üretmek isteyen ancak viski üretme bilgi, beceri ve tecrübesine sahip bir damıtıcıya ihtiyaç duyan bir yatırımcıdır aynı zamanda İskoçya’dan viski de ithal etmekteydi.
Torii ve Taketsuru’nun yolu keşisir ve Torii; 1921 yılında Kyoto ve Osaka arasında bulunan bir kasaba yakınlarından bir arsa satın almıştır. Günümüzdeki viski devi ve ilk Japon viski damıtımevi olan Yamazaki burada; Torii ve Taketsuru’nun ortak çalışmasıyla kurulmuştır. Yamazaki 1924 yılında damıtıma başlar ve 5 yıl sonra ilk Japon Viskisi olan White Label (Shirofuda) piyasaya çıkar.
Taketsuru; İskoçlar gibi gövdeli, yağlı ve isli viskiler üretmek istemektedir ancak Torii bu konuya katılmıyor, yumuşak içimli ve ferah Japon viskileri üretmek konusunda çok netttir.İkili, bu konuda görüş ayrılığına düşmüştür.
Günümüzde Suntory içki şirketi Japonya’ nın en büyüğüdür. Suntory; Yamazaki, Hakushu Damıtım Evlerini ve Hibiki harmanını bünyesinde barındırmaktadır.
Bunun yanı sıra Suntory grubu Japonya dışında da bir çok damıtım evini ve viski markasını bünyesine katmıştır. Bu viski markalarını; Laphroaig, Auchentoshan, Glen Garioch, Ardmore, Bowmore, Jim Beam, Maker’s Mark, Teacher’s, Canadian Club olarak sıralayabiliriz.
Yamazaki, Yoichi, Miyagikyo, Hakushu, Chichibu Damıtım Evlerinin yanı sıra; ilk akla gelen diğer Japon damıtım evlerini; Chita, Fuji Gotemba, Shinshu Mars, White Oak, Shizuoka, Akkeshi, Asaka, Kanosuke örnek olarak verebiliriz.
Suntory nin, Japon viskilerindeki amiral gemisi Yamazaki ve Hibiki olarak görülmektedir.
Büyük içki devlerinin yanısıra Japonya’da dedesinin mirasını devam ettiren ve tüm dikkatleri üzerine çeken bir damıtım evi de bulunmaktadır. O da Chichibu ‘dur.
Ichiro’s Malt ekspresyonlarının yanı sıra Hanyu ve Karuizawa stoklarının da sahibi olmasıyla tüm dikkatleri üzerine çekmektedir.
Hem Hanyu hem de Karuizawa’ nın limitli olan sıvı altın değerindeki ekspresyonları dünyanın en pahalı, nadir ve koleksiyonluk Japon Viskileri arasında görülmektedir.
Öte yandan 2.Dünya Savaşı sırasında Japonlara uygulanan ambargo sebebiyle kullanılmaya başlanan Japon meşesi[1] viskiye kazandırdığı tropikal aroma ve karakter profilleri sebebiyle ambargo kalktıktan sonra da kullanılmaya devam etmiştir.
[1] Mizunara
Her Japon viskisi, gerçekten de Japon viskisi midir?
Bunun sebebi bazı şişelerde; tamamen bazılarında ise kısmen; İrlanda, İskoçya, Kanada veya başka ülkelerden gelen ithal viskilerle şişeleme veya harmanlama yapılmaktaydı, bu şişelere de Japon viskisi etiketi yapıştırılmaktaydı.
2021 yılında çıkan yeni yasayla Japon Viskilerinin çerçeveleri net bir şekilde çizilmiştir.
Yeni Japon viski regülasyonlarına göre; Japon viskilerinin tanımı aşağıdaki gibi olacaktır.
- Tüm Japon viskileri; maltlanmış tahıldan yapılmalı bununla beraber maltlanmamış tahıl da içerebilir.
- 700 litre den az ağaçtan yapılma tahta fıçılarda en az 3 yıl olgunlaşmalıdır ancak İskoçlardaki meşe şartı burada bulunmamaktdır.
- % 40 abv alkol oranın altında şişelenmemelidir.
- Damıtım % 95 abv alkol oranının altında olmalıdır.
- Mayşelenme, fermantasyon, damıtım, olgunlaştırma ve şişeleme Japonya’ da olmalıdır.
- Su Japonya’dan çıkarılmalıdır.
- Sade Karamel (E150a) kullanılabilir.
Yukarıda belirtilen gereklilikleri yerine getiremeyen viskilerin etiketlerinde ‘’Japon Viskisi’’ ibaresi yazılamaz, bu türdeki viskilerin şişe etiketlerine sadece ‘’viski ‘’ ibaresi yazılabilir.
Ayrıca bu tip ürünler; coğrafi konumların adları, Japon bayrağı, ülkeyi çağrıştıran kişi adları da kullanamazlar.
İçerisinde hem Japon hem de ithal viski bulunan viskileri artık dünya viskisi olarak adlandırılacaktır.