•İskoç Viski Birliği (SWA) ‘ne göre İskoçya’da 5 viski bölgesi vardır.Bazı kaynaklarda Islay Adası dışında kalan tüm adalar The Islands bölgesi olarak adlandırılır ve İskoçya 6 viski bölgeden oluşur denilmektedir.Ancak biz SWA kaynaklarına bağlı kalarak bu görüşü kapsam dışı bırakıyoruz.
İskoçya’daki viski bölgeleri tarih, coğrafya özelliklerinin yanında viski aroma profilleri açısından da ilgi çekicidir. İskoçya’nın viski bölgeleri İskoç Viski Birliği ‘ne göre ; Speyside, Lowlands, Highlands, Campbeltown , Islay Adasıdır.
Buna göre ; Islands (Adalar) bölgesini de Highlands içersine dahil edilmiştir. Bazı kaynaklarda Islay dışında kalan Adalar (Islands) bağımsız bir bölge olarak adlandırılır.
Her ne kadar SWA tarafından belirtilen beş viski bölgesinden olan Speyside’ ı ayrı bir viski bölgesi olarak nitelendirilirse de; teknik olarak Speyside Bölgesi, Highlands Bölgesinin bir alt bölgesidir.
İlginç bir şekilde Speyside Bölgesi’nin resmi olarak tanınması 2009 yılında yayınlanan ‘’The Scotch Whisky Regulation’’ sonrası gerçekleşmiştir. Ayrıca; Speyside ve Highlands Bölgeleri iç içe girmiştir.
Her iki bölgenin de çok çeşitli viski stilleri bulunmaktadır. Örneğin: Highlands Bölgesinde sadece gövdeli ve yağlı viskileri olduğu düşünülür peki ya Inchmurrin Viski Markasının; çiçeksi ve çimensi notalarına sahip bir ekspresyonunu Highlands Bölgesi’ nde üretilen viski, tam bir ters köşe değil mi?
Ayrıca İskoçya’da damıtım evlerine göre litre bazında ki üretilebilecek alkol rakamlarına göz atacak olursak; tek malt damıtımı hem The Glenlivet hem de Glenfiddich Damıtım Evleri; ayrı ayrı 21 Milyon LPA[1] (Liters Of Pure Alcohol), tahıl viskisi olarak Cameronbridge Damıtım Evi ise; 105 Milyon LPA (Liters Of Pure Alcohol) alkol kapasite[2] beyan etmiştir.
[1] Saf Alkolün Litre Cinsinden Karşılığı
[2] Dünya’daki bir çok damıtım evi Kapasitesinin bildirimini LPA (Liters Of Pure Alcohol) veya LLA (Liters Of Absolute Alcohol) üzerinden yapar,Amerika’da ise kapasite Galon ile ölçülür ve bildirilir.
İskoçya’nın ünlü beş viski bölgesini ve özelliklerini dilerseniz detaylı bir şekilde inceleyelim.
SPEYSIDE
Speyside bölgesinin alanı ; batıda Highlands, doğruda Aberdeenshire ve kuzeyde Cairngorms Ulusal Parkına kadar uzanan bölümü kapsamaktadır.
Speyside bölgesi küçük bir bölge olmasına rağmen ellinin üzerinde damıtım evi bulunmaktadır. Speyside, dünyanın en popüler viski bölgesidir. Bir nevi İskoçya’nın viski merkezi olarak anılmaktadır.
Aktif Speyside viski damıtım evlerinin tek malt viski üretimi, İskoç tek malt viski üretiminin % 60 ından fazlasını kapsamakta ve İskoçya’daki en fazla damıtım evi bu bölgede yer almaktadır.
Ayrıca dünyanın en çok satan tek malt viskisinin üretildiği ilk üç damıtım evi olan The Glenlivet, Glenfiddich ve Macalan, Speyside Bölgesi’nde yer almaktadır. Ayrıca bu üç tek malt devinin üretikleri viskiler ; tüm dünya tek malt viski pazarının 1/ 3 ünü oluşturmaktadır.
Bu yasadan bir yıl sonra 1824 yılında bölgedeki ilk lisanslı viski damıtım evi The Glenlivet Damıtım Evi , George Smith tarafından kurulmuştur. Ayrıca The Glenlivet Damıtım Evi; Speyside bölgesi’ndeki ; dönüşüm yapan, damıtım evini yasal olarak çalıştıran ve vergisini ödeyip viski üreten en eski damıtım evlerindendir. Bu arada diğer bir çok damıtım evi; markalarının arkasına, ‘’Glenlivet’’ eki eklemeyi düşündü ve şişelerinin etiketinde bunu gösterdiler.
The Glenlivet Damıtım evi ,Andrew Usher’a harmanlama için viski tedarik ediyordu, hatta Usher’s Old Vatted Glenlivet Viskisi ’nin içerisinde Glenlivet bulunmaktaydı. The Glenlivet Viski markası, Amerikan İçki Yasağı sonunda, Amerika’nın en çok tüketilen tek malt viski konumuna gelmişti.
The Glenlivet Viski Damıtım Evinden yola çıkarak; ’’Glenlivet tarzı’’ adıyla yeni bir akım oluşmuştu, viskiler reklamlarında ve şişe etiketlerinde ‘’Glenlivet’’ eki ekleyerek, Glenlivet Bölgesinde üretildildiğini belirtiyorlardı.
Örnek olarak; Aberlour-Glenlivet, The Macallan-Glenlivet, Aultmore-Glenlivet, Craigallachie-Glenlivet, Linkwood-Glenlivet vb verilebilir.
Speyside Cooperage
Speyside ayrıca bir fıçı merkezidir diyebiliriz. Viskilerin olgunlaştığı fıçıların, üretildiği, tekrar kömürleştirildiği ve tamir edildiği merkez olan ‘’Speyside Cooperage’’ ‘ın Speyside Bölgesi’nde yer almasının da bölge için çok büyük bir avantaj olduğu şüphesizdir. Speyside Copperage, 1947 yılından beri faaliyette olan ve şu an Fransız Froncis Feres Group tarafından yönetilmektedir.
Spey Nehri
Bereketli toprakları ve Spey nehriyle ünlüdür. Elma, armut, bal, vanilya ve baharatlı notaları içerisinde barındırır. Genelde bol meyve notalı ve lighly peated viskiler görülür. Genellikle Ex-bourbon ve Sherry fıçılar kullanılmaktadır.
- ‘ ‘’Konyakların Viskisi ‘’ mottosuyla üretilmiş ve sherry fıçılarda olgunlaştırılmış viskileriyle ünlü ‘’ Viskilerinin Lordu ’’ lakaplı The Macallan Damıtım Evi, Speyside bölgesi’ nde yer almaktadır.
Kapanan Damıtım Evlerini; Caperdonich, Coleburn, Convalmore, Dallas Dhu, Imperal, Parkmore, Pittyvaich, Glen Mhor ve Banff şeklinde sıralayabiliriz.
Yeni Damıtım Evlerinden ilk akla gelenleri; Cabrach, Dalmunach, Cairn ve Dunphail olarak sıralayabiliriz.
LOWLANDS
Lowlands bölgesi; güneyde İngiltere anakarası, kuzeyde Highlands, doğu ve batısı denize kıyısı olan İskoçya’ nın yumuşak içimli viskileriyle ünlü bölgesidir.
Ayrıca Lowlands; Edinburgh & The Lotians, Glasgow & Llyde Valley, Kingdom Of Fife, Ayrshire, Dumfries & Galloway, Central Belt, bölge içerisindeki İskoç Sınırları ve İskoçya’nın güneyinin çoğunu kapsamaktadır.
İskoçya’nın başkenti olan Edinburgh, orta çağın eşine az rastlanan ve el değmemiş tarihini sunarken, ülkenin en büyük ve sanayileşmenin kalbinin attığı Glasgow’ da bu bölgede yer almaktadır.
Lowlands, küçük bir bölge olsa da İskoçya’nın bir çok viski damıtım evinin harmanında yer alan tahıl viskilerinin üretildiği damıtımevleri bu bölgede yer almaktadır. Kolon imbiğin bulunuşuyla; Lowlands viskileri tahıl viskilerinin başkenti konumuna gelmiştir.
Örneğin:
- Pernord Ricard şirketine ait olan; Strathclyde Tahıl Viski Damıtım Evi
- Diageo şirketine ait olan; Cameronbridge Tahıl Viski Damıtım Evi
- Willian Grant & Sons şirketine ait olan; Girvan Tahıl Viski Damıtım Evi
- Diageo ve Edrington şirketlerine ait olan; North British Tahıl Viski Damıtım Evi
İskoç viskilerinin genel itibariyle iki defa damıtıldığını biliyoruz. Ancak bu bölgenin kuzeyinde yer alan Auchentoshan Damıtım Evi, üç defa damıtım yapan bir İskoç Viskisidir.
Her ne kadar; İskoçya’da üçlü damıtım viski ekspresyonu çıkaran damıtım evleri (Springbank Damıtım Evinde üretilen Hazelburn viski markası, Glasgow 1770, Ben Romach ve The BenRiach) olsa da; tüm üretimini üçlü damıtım olarak piyasaya süren İskoçya’daki tek damıtım evi olmasının yanı sıra bölgedeki en eski damıtım evi yine sadece Auchentoshan’ dır. Bu damıtım tekniğinin mirası İrlandalılardan geldiği düşünülmektedir.
Lowlands bölgesine ait ilk akla gelen malt viski damıtım evlerini; Glenkinchie, Auchentoshan, Daftmill, Ailsa Bay, Bladnoch, Kingsbarns, Lindores Abbey, The Glasgow Distillery ve Annandale olarak sıralayabiliriz.
Açılacak damıtım evlerininden bazılarını; Eden Mill, The Port Of Leith, Rosebank Damıtım Evleri olarak sıralayabiliriz.
Kapanan damıtım evlerinin bazıları; Littlemill, Kinclaith, St.Magdalene, Ladyburn, Inverleven şeklinde sıralayabiliriz.
HIGHLANDS
Lowlands sınırlarını arkanızda bırakarak Stirling şehrinin kuzeyine doğru yol alındığınızda Highland sınırlarına girmiş oluyorsunuz. Bu sınır; güneyde Lowlands ve Campbeltown bölgesi’nde, kuzeyde Speyside ve batıda yer alan nev-i şahsına mühasır ada ve bölge olan Islay ile çizilmektedir.
Bölgenin büyüklüğünü iyi anlayabilmek için; bölgenin anakaradaki damıtım evleri olan Wolfburn, Glengoyne, Ardnamurchan ve Glencadam Damıtım Evlerini ayrıca, adalar göz önünde bulundurulduğunda; kuzeydeki Shetland Adası’daki Saxa Vord Damıtım Evi, güneydeki Arran Adası ‘ndaki Arran Damıtmevi’ ni, batıda yakında viski üretecek Barra Adası’nda bulunan Barra Damıtım Evi, doğuda ise Glen Garioch Damıtım Evi’ ni haritada işaretleyebiliriz.
Bölgenin başkenti Inverness şehri olarak bilinmektedir. Avrupa’ nın bir çok şehrinde gözlemlediğimiz şehrin ortasından nehirin geçmesi örneğini Inverness’de de görüyoruz. Ness Nehri’nin [3] ikiye ayırdığı şehir, özellikle kırsalda yaşayanların haftasonları sosyalleşmek için uğrak noktası konumunda olduğu görülüyor. İskoçya’da iki mevsim vardır; o da Kış ve Temmuzdur.
[3] River Ness
18.yy’ da Highlands Bölgesi, hem zorlu coğrafyası hem de geniş bir alana yayılması sebebiyle yasadışı viski damıtıcılarının cenneti olarak bilinmekteydi.
Günümüzde ise damıtım evlerinin hepsi legal üretim yapmaktadır dolayısyla vergisel anlamda hiçbir problem yaşanmamaktadır. Bununla beraber, şişe üzerindeki ekspresyon bilgileriyle, şişe içerisindeki içkinin muhteviyatının aynı olduğunu net bir şekilde söyleyebilirim. (En fazla aldığım sorulardan birisi buradan da cevap vermiş olmak istedim)
Bölgenin geniş olması; üretilen viskilere de çok farklı tat, aroma ve karakter farklılıklarını beraberinde getirir.
Highlands viskileri; yumuşaktan gövdeli yapıya , meyvemsi, tuzlu, deniz, turbalı ve isli notalara kadar geniş bir yelpaze sunmaktadır. Speyside bölgesiyle de aslında bir nevi tat, aroma profilleri açısında iç içe geçmiş örnekleri de mevcuttur.
Aslında Highlands Bölgesi kendi içerisinde; kuzey, orta ve güney, batı, doğu Highlands olmak üzere 4 alt bölgeye ayrılmaktadır.
- Kuzey Highlands; gövdeli ve tatlı,
- Orta ve Güney Highlands; kuzeye göre daha light ve yumuşak yapılı,
- Doğu Highlands: (Speyside Kuzeni) Kuru notlardan, çok tatlı notlara, otsudan, meyveliye, egzotik notaların hakim olduğu bir alt bölgedir.
- Batı Highlands; ise tatlı sherry, odunsu notalar,baharat ve coğrafi konumdandolayı is ve deniz notaları hakimdir. Lakabı ise ‘’Islay’ nın Kuzeni’’ dir.
Highlands bölgesinin, alt bölgelerinden alınan viski örnekleriyle hazırlanan bir kör tadımda; Glengoyne, Old Pulteney, Highland Park ve Oban Viski markarının bulunduğu bir line-up sistematiği analiz edildiğinde bu dört viskinin aynı viski bölgesinde üretildiğini algılayabilmek gerçek güç olacaktır.
Highlands bölgesi’ nde üretilen viskiler; Islay Bölgesi’ nde üretilenler kadar yoğun turbalı ve isli değildir bununla beraber Highlands viskileri genel olarak, Speyside viskilerine göre daha isli ve yoğun turbalı üretim yapma eğilimindedirler.
Highlands bölgesi sınırları içerisindeki damıtım evlerinin bazı özelliklerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
- İskoçya’nın aktif olarak çalışan en eski damıtım evleri sırasıyla; The Glenturret (1763), Bowmore(1779) ve Strathhisla(1786) Damıtım Evleri’ dir.
- İskoçya’nın en yüksekte bulunan damıtım evi Dalwhinnie Damıtım Evi’ dir ve Highlands Bölgesi’nde yer almaktadır. Ayrıca Birleşik Krallık’taki en soğuk yerleşim yeri olması sebebiyle Dalwhinnie Damıtım Evi en soğuk damıtım evi olarak da bilinmektedir. İlginç bir bilgi olarak; Dalwhinnie Damıtım Evi ‘nin ilk ismi Strathspey Damıtım Evi ’dir.
- Şu an için İskoçya’nın en kuzeyinde viski üretim yapılan ada Highland bölgesi’ nde yer alan Orkney Adaları’ ndaki Highland Park Damıtım Evi olarak bilinmektedir. Öte yandan daha kuzeydeki Shetland Adaları’ nda açılan Lerwick Damıtım Evi’ ne ait olan viskilerin fıçıdan çıkacağı dönemde ve SaxaVord Damıtım Evi’ nin büyük çaplı viski üretimine geçeceği yakın zamanda ; İskoçya’nın En Kuzeyinde üretim yapan damıtım evleri unvanına sahip olacaklar. Shetland Adaları’nın en kuzeyinde bulunan Unst Adası’da bulunan Saxa Vord Damıtım Evi; şu an için cin üretime ağırlık verse de deneysel limitli viski şişelemelerine başladı bile; konum olarak Lerwick Damıtım Evi’nin de kuzeyinde bulunan, Saxa Vord Damıtım Evi, Birleşik Kralık’ta bulunan En Kuzeyde Üretim Yapan Viski Damıtım Evi olacak. (Bazı kaynaklarda En Kuzeydeki Damıtım Evi Olarak adlandırılmaya başlamıştır.)
- İskoçya’nın en büyük imbikleri Highland bölgesi içerisindeki The Glenmorangie Damıtım Evi ’nde bulunmaktadır.
- İskoçya’daki en yavaş damıtımı yapan damıtım evi Glengoyne Damıtım Evi’ 1970 li yıllara kadar Glengoyne Damıtım Evi, Lowlands bölgesi sınırları içerisinde yer almaktaydı.
- Edradour Damıtım Evi, Viktoria döneminden kalan ve geleneksel üretim yapan en küçük damıtım evidir ve en küçük geleneksel imbiklere sahiptir.
- İlk %100 Organik İskoç Viski Damıtım Evi olan ; Nc’ nean Damıtım Evi Highlands bölgesi’nde yer almaktadır. Birleşik Krallık’ ın; Net Sıfır Karbon Emisyonu olduğu doğrulanan ilk damıtıme evi Nc’ nean Damıtım Evi olmuştur. (Kapsam 1 ve 2 için)
Highlands Bölgesi’nin içerisinde birçok ada olduğunu daha önce de bu bölümün başında belirtmiştim. İskoçya’da Islay Adası dışında kalan ve viski damıtım evi bulunan adaları; Arran, Orkney, Jura, Skye, Mull, Lewis, Harris ve Raasay olarak sıralayabiliriz.
Dilerseniz bölgenin viski üretilen adalarına hep birlikte bir göz atalım.
Arran Adası [4]: İskoç anakarası ve Kintyre Yarım Adası’nın arasında kalan bölümde yer alan Arran Adası’nda; Arran Damıtım Evleri bünyesinde; Lochranza ve Lagg Damıtım Evi bulunmaktadır. Adanın lakabı ‘’Minyatür İskoçya ’’ dır.
[4] Isle Of Arran
Orkney Adaları[5]: İskoçya’ya ana karasının kuzey doğusunda bulunan takım adalardan oluşmaktadır. Adalar Neolitik bölgeleri,uzun kumtaşı kayalıklarıyla ünlüdür. Ayrıca adada Scapa ve Highland Park adında iki adet de damıtım evi bulunmaktadır.
[5] Isles Of Orkney
Jura Adası[6]: İskoç Anakarası ile Islay Adası arasında kalan küçük ada, Campbeltown yolunda karayoluyla giderken kolaylıkla görülebilmektetir. Ayrıca adaya çok kısa bir feribot seyriyle de ulaşılabilinmektedir. Ada ile aynı adı taşıyan Jura Damıtım evi, ayrıca adanın tek damıtım evidir.
[6] Isle Of Jura
Skye Adası [7] :
Skye Adası, muhteşem doğasının yanı sıra; İskoçya’da gördüğüm en nemli, sulak ve ıslak bölge olarak hafızamızdaki yerini aldı. Dağlardan,taşlardan,kayalardan ve topraktan görüp görebileceğiniz her yerden hiçbir kazı yapmadan suların fışkırdığını görebilirsiniz. Bu sulak ortama yağmurun, koyu gri ve basık bulutların eşlik ettiğini söylememe gerek yok diye düşünüyorum.
[7] Isle Of Skye
Skye Adası’nda iki adet damıtım evi bulunmaktadır; bunlar Talisker ve Torabhaig Damıtım Evleri’dir.
İskoçya’nın kült malt viskilerinden olan Talisker Damıtım evi; 1928 yılına kadar İrlandalılar gibi üçlü damıtım yapmaktaydı. Ayrıca Talisker’in imbik odasında; 2 yıkama ve 3 alkol imbiği bulunmaktadır.
Talisker’in yıkama imbiğindeki lyne kolunun eğim U şeklinde, alkol imbiğindeki lyne kolunun eğimi ise; yatay açılıdır. Bunun sonucunda fazla reflux oluşmaktadır.
Ancak ters işlem olarak; eski tip worm tub yoğunlaştırıcı kullanılmaktadır, worm tub yoğunlaştırıcılarda daha az bakır teması olduğundan daha yoğun, gövdeli, sülfürlü ve etli alkol elde edilir. Bu durum aslında çok çelişkilidir ancak Talisker, alkol karakterinin dengesini çok sağlayarak bu çelişkiyi lehine çevirmiştir.
Mull Adası[8]: Mull Adası’nda bulunan Tobermory Damıtım Evi, İskoçya’nın hayatta kalan en eski damıtım evleri arasındadır. Tobermory Damıtım Evi’ nde; hem Tobermory hem de Ledaig Viski markaları üretilmektedir. Ledaig Viski markası; damıtım evinin yoğun turbalı viskileri için yaratılmıştır.
[8] Isle Of Mull
Lewis Adası[9]: İskoçya’nın en batı ucundaki damıtım evi olan Abhainn Dearg Damıtım Evi, Lewis Adası’nda bulunmaktadır.1829 yılından beri Dış Hebridlerde kurulan ilk malt viski damıtım evidir. Abhainn Dearg Damıtım Evi; Talisker Damıtım Evi’nden 100 kez daha küçük bir damıtım evidir.
Raasay Adası[10]: İç Hebritlerde bulunan adaya Skye Adası’ndan feribotla 25 dakikayla ulaşılabilmektedir. İskoç Rönesansının önwmli figürleri arasında yer alan şari Sorley Maclean, Raasay Adası’nda doğmuştur. Adayla aynı adı taşıyan Isle Of Raasay Damıtım Evi, aynı zamanda adanın ilk damıtım evidir.
[9] Isle Of Lewis
[10] Isle Of Raasay
Harris Adası[11]: Adayla aynı adı taşıyan Isle Of Harris Damıtım Evi, adanın ilk ve tek damıtım evidir.
[11] Isle Of Harris
Shetland Adaları [12]: Birkleşik Krallık’ ın ve dolayısıyla İskoçya’nın en kuzeyinde bulunan Shetland Adaları; Orkney, Faroe Adaları ve Norveç arasında kalan takım adalarından oluşmaktadır. Takım adalarınnın kuzey bölgesinde yer alan Unst Adası’nda bulunan Saxa Vord Damıtım evi; şu an için cin üretimine ağırlık vermiş olsa da deneysel olarak viski yapımına başlamıştır.
[12] Shetland Islands,Zetland
Highland Bölgesi’nde yeni açılacak damıtım evlerinde ; İnverness’ te yer alan Uile- bheist Bira Üretim Tesisi & Damıtım Evi[13] örnek verilebilir .
Yeni adalarda açılacak Damıtımevlerini; Barra Adası- Barra Damıtım Evi, Benbecula Adası-Nort Uist Damıtım Evi ve son olarak Benbecula Adası-Benbecula Damıtım Evi olarak sırayabiliriz.
[13] Uile- bheist Brewery & Distillery
Kapanmış damıtımevlerinden bazılarını; Auchinblae, Ballachin, Ben Wyvis, Glen Albyn, Glengilp, Millburn ve North Port olarak sıralayabiliriz.
CAMPBELTOWN
Campbeltown bölgesi, İskoçya’nın güney batısında bulunan Kintyre Yarımadasında yer almaktadır. Bölge’nin iki adet lakabı bulunmaktadır, Bunlar: ‘’The Wee Toon’’ ve ‘’Dünyanın Viski Başkenti’’ olarak bilinmektedir.
Campbeltown bölgesinin 1800’lü yıllarda ‘’Dünyanın Viski Başkenti’’ olarak anılmasının en önemli sebebi bölgenin yasadışı viski üretiminin yatağı olması ve bölgenin stratejik bir limanına sahip olmasıdır.
Damıtım evlerinin yakınında bulunan limanın Glasgow’a yakınlığı ticaret açısından çok büyük bir avantaj sağlıyordu. Ayrıca o yıllarda Glasgow; sanayileşme devriminden sonra İmparatorluğunun İkinci Şehri olarak anılıyordu.
Yy da Campbeltown bölgesinde 30 un üzerinde olan damıtım evi sayısında düşüşler yaşanmıştır. 1885 yılına gelindiğinde 21 adet damıtımevi çalışmakta ve 1.938.000 gallon alkol üretilmekteydi. Campbeltown bölgesinde 1920’ li yıllara kadar 20 damıtım evi çalışmaktaydı. Günümüzde aktif çalışan 3 damıtım evi bulunmaktadır. Bunlar Glen Scotia, Springbank ve Glengyle Damıtım Evleri’ dir.
Springbank Damıtım Evinde; 3 farklı viski markası üretilmektedir; Hazelburn turbasız, Springbank orta turbalı ve Longrow ise yoğun turbalı ekspresyonlar üretilmektedir. Glengyle Damıtım Evi’nde ise Kilkerran viski markası üretilmektedir. Bunun yanı sıra; Springbank Damıtım Evi’ nin barley to bottle operasyonel tercihiyle üretilen limitli ekspresyonları, viski severleri Campbeltown’ a çekmektedir.
Günümüzde malt viski üretimi muazzam popüleriteye sahiptir. SFWSC tarafından 2021 yılında Glen Scotia Damıtım Evi’ nin 25 yıllık ekspresyonu ile Dünyanın En İyi Viskisi ve Scottish Whisky Awards tarafından 2021 yılında Yılın En İyi Damıtım Evi ödüllerini almıştır.
Öte yandan her yıl mayıs ayında yapılan Campbeltown Viski Festivali[14] ile Springbank, Glengyle ve Glen Scotia Damıtım Evleri’ nde festivale özel limitli ekspresyonlar, tadımlar ve organizasyonlar yapılmaktadır.
Ayrıca İskoçya’nın en eski bağımsız şişeleyicisi olan Cadenhead’ s şirketinin merkezi ve depoları da Campbeltown’da yer almaktadır.
Festivalde özel Cadenhead’s ekspresyonları da deneyimlenebilmektedir. Cadenhead’s şirketinin sahibi; Springbank Damıtım Evi ve Glengyle Damıtım Evi ‘nin de sahibi olduğu J & A Mitchell & Company şirketidir.
[14] Campbeltown Malts Festival
Tarihsel olarak bakıldığında hem Springbank hem de Glen Scotia Damıtım Evleri’ nin orijinal isimleri geçmişte farklıydı. Springbank Damıtım Evi’ nin orijinal ismi; The Longrow Street Damıtım Evi, Glen Scotia Damıtım Evi’nin ise Scotia Damıtım Evi olarak bilinmektedir.
Campbeltown Bölgesi’ ndeki kapanan damıtım evlerini;
Albyn, Ardlussa, Argyll, Argyll (McKinnon’s Argyll), Ballegreggan, Benmore, Broombrae, Burnside, Caledonian, Campbeltown, Dalaruan, Dalintober, Drumore, Glengyle, GlenNevis, Glenramskill, Glenside, Hazelburn, Highland, Kinloch, Kintyre, Lochhead, Lochruan, Lochside, Longrow, Meadowburn, Mossfield, Mountain Dew, Rieclachan, Springside, Toberanrigh, Union, West Highland Damıtım Evi olarak sıralayabiliriz.
Günümüzde 3 adet damıtım evi bulunmaktayken, Dal Riata, Witchburn ve Machrihanish Damıtım Evlerinin önünüzdeki süreçte açılması planlanmaktadır. Bu iki damıtım evinin açılışyla beraber Cambeltown Bölgesi’ndeki aktif damıtım evi sayısı da beşe yükselecektir.
ISLAY
(Haritada En Son Açılan Damıtm Evi Ardnahoe Gösterilmemiştir.)
Islay Adası, İskoçya’nın en büyük beşinci adasıdır. Ayrıca adanın İskoç Galcesi’ndeki karşılığı ‘’ Ìle ‘’ dir.
Islay Adası’nın iki lakabı bulunmaktadır; ilki ‘’İç Hebridler’in Kraliçesi’’ ikincisi ise Viski Adası’dır.
Yağmurun, denizin, okyanusun, rüzgarların birlikte yoğurduğu ve lokal, yosunsu turbaların maltladığı, kendine has karakteriyle oluşan viskiler adada resmen vücut bulur. Islay Adası’nda şu an için 9 çalışan damıtım evi bulunmaktadır.İskoçya’nın batısında yer alan nev-i şahsına münhasır adası, Isle Of Islay; ateşli, medikal, iyot, fenolik, yoğun turbalı ve isli, meyvemsi ve tatlı notalara hakim viskileriyle ünlüdür.
Bazı damıtım evleri; is ve turbanın yanı sıra tatlılık ve meyvemsi notaları da ekspresyonlarına yoğun bir şekilde hissettirmektedir.
Uzun yıllardır süregelen turbalı ve sherry şarap fıçılarından gelen aromaların dansı , farklı şarap bitişli ve / veya olgunlaştırmalı ekspresyonları günümüzde kült Islay viskilerine farklı bir vizyon katıyor.
Bowmore ; hem 1779 yılında kurulan adadaki en eski damıtım evi hem de adanın başkentidir. Bunun yanı sıra Bowmore, İskoçya’nın en eski damıtım evlerinden birisidir.
Öte yandan Bowmore Damıtım Evi içerisinde deniz seviyesinin altında yer alan viski deposu Vaults No:1 muhtemel İskoçya’nın en eski depoları arasındadır.
Ayrıca ; Islay Adası’nın en büyük çapta üretim yapan damıtım evi; Caol Ila Damıtım Evi’dir.
Adanın güneyindeki Lagavulin, Laphroiag ve Ardbeg Damıtım Evleri; genellikle en güçlü fenolik bileşenli viskileri üretirler. (Bu genellemenin istisnası olarak Octomore Viski markası gösterilebilir. )
Octomore Viski Markası yüksek turbalı viski denilince ilk akla gelen marka olarak bilinmektedir. Ayrıca Bruichladdich Damıtım Evi’nde üretilen 309 PPM derecesine sahip Octomore 8.3 ekspresyonudur. Bu ekspresyon şu an için dünyanın en yüksek turbalı viski ekspresyonudur.
Son açılan Ardnahoe Damıtım Evi’nin henüz olgunlaşmış bir viski ekspresyonu bulunmamaktadır.
Islay Adası’nın suları çay gibi kahverengi akar bunun sebebi, suların turbalı olmasıdır. Hatta bazı turbasız ekspresyonlar dahi; turbalı sudan kaynaklı olarak, turba aromasını ekspresyonlarının içerisinde barındırır.
Bowmore, Laphroaig ve Kilchoman Damıtım Evleri; geleneksel maltlama yöntemi olan Floor Malting prosesi kullanmaktadır.
Islay Adası’nda kapanan ve yok olan damıtım evleri aşağıdaki gibi sıralanmıştır.
Kapatılan Damıtım Evleri: Port Ellen, (Geçmişte kapanmış olsa da bu yıl içerisinde tekrar açılacak.)
Yok Olan Damıtım Evlerini; Bridgent, Killarow, Ardenistel, Ardmore/ Lagavulin 2 (Anakaradaki adaşıyla karıştırılmamalı), Daill, Lochindall / Port Charlotte, Lossit, Malt Mill, Mulindry, Newton, Octomore, Scarrabus ve Tallant olarak sıralanabilir.
Yeni Açılacak Damıtım Evleriyle birlikte Islay Adası’nda sayı on ikiye çıkacaktır. Yeni açılacak damıtım evlerini; Port Ellen, Portintruan ve Laggan Bay şeklinde sıralayabiliriz.