İskoçya’da Scottish Whisky Association tarafından yapılan açıklamada Mart 2023 dönemi bazı alındığında 143 adet lisanslı damıtım evi bulunmaktadır.Bu damıtm evlerinin ellinin üzerindeki popülasyonu Speyside bölgesinde yer almaktadır.
İskoçya Viski Bölgeleri Scottish Whisky Association tarafından 5 bölgeye ayrılmıştır.Bunlar Speyside, Highlands, Lowlands, Campbeltown ve Islay olarak düzenlenmiştir.Bu planlamada Islands denilen, Islay dışında kalan adalar Highlands bölgesine dahil edilmiştir.Yani Islay dışında üretilen tüm ada viskileri Highlands Bölgesine aittir.Öte yandan bazı kaynaklara göre Islands; ayrı bir bölge olarak da gösterilmektedir.
Tüm bu bölgelerde üretilen viskilerin tat ve aroma profilleri birbirinden ayrışmaktadır.Gelin hep birlikte bu bölgeleri ve özelliklerine bir göz atalım.
Speysıde:
İskoçya’nın en küçük bölgelerinden olmasına rağmen ellinin üzerinde damıtım evine sahip olan İskoçya’nın şu anki viski başkentidir.Damıtım evleri viski üretimlerinde bereketli Spey Nehrinden çok faydalanmaktadır.Birçoğu Spey Nehri’ nin etrafında konuşlanmıştır.
Hıghlands(Islands) :
İskoçya’nın en geniş viski bölgesidir.İskoç Viski Birliği’ne göre ; Isle Of Skye, Isle Of Arran, Isle Of Jura, Isle of Mull,Isle Of Orkney,Isle of Raasay, Isle Of Harris adalarında üretilen viskiler de Highland Bölgesi olarak adlandırılmaktadır.
Kendi içerisinde bile 4 farklı alt bölge bulunmaktadır.Bu alt bölgelerde de viski profil farklılıkları gözlenmektedir.
| KUZEY HIGHLANDS : Bu alt bölgede; yoğun gövdeli, meyvemsi, tatlı ve zengin, tahıl notaları, kuruyemiş bilhassa fındık notaları hissedilmektedir.Bu bölgede üretim yapan; Tomatin, Dalmore, Glenmorangie Damıtım evleri örnek olarak verebiliriz. Bir dip not vermek gerekirse; Glenmorangie, İskoçya’nın en büyük imbiklerini kullanmaktadır.Bu operasyonel tercih Glenmorangie ekspresyonlarına yumuşak içimli,ipeksi ve bakırla çok temas etmiş ve sülfürden olabildiğince arınmış bir profil katar.Kuzey Highlands profilinin dışında kalması büyük imbiklerin bir sonucudur diyebiliriz. |
| Orta Ve Güney Hıghlands: Kuzeye göre daha seyreltilmiş bir gövdeden bahsebiliriz.Kuru daha az kompleks meyve notaları hissedilmektedir.Orta Ve Güney Highlands alt bölgesinde üretilen viskilere Lowlands bölgesinde üretilen viskilerin KUZENLERİ diyebiliriz.Bu bölgedeki viski üreten damıtım evlerine örnek olarak ; Edradour ve Aberfeldy ‘yi verebiliriz. Bir dip not vermek gerekirse; Edradour Damtım evi İskoçya’nın en küçük damıtım evi olmasının yanı sıra en küçük imbikleri de kullanmaktadır.Bu da gövdeli viskileri üretmesine sebep olur.Ayrıca operasyonel olarak belki de İskoçya’nın en iyi fıçılarını seçen damıtım evlerinden olması sebebiyle de yoğun meyveli,kompleks,etkileyici,dengeli ve sanat eseri ekspresyonları ile Orta Ve Güney Highlands alt bölgesinin karakterinin dışındadır diyebiliriz. |
| Batı Hıghlands Bölgesi: Ön planda turba,is ve füme notalara gövdeli tatlı şeri ve fıçıdan gelen odunsu notalara baharat notları eşlik etmektedir.Bu bölgede; Oban ve Glengoyne Damıtım evi örnek verilebilir.Bu bölgeye Islay ‘ nın kuzeni de denilmektedir.Ancak Glengoyne gibi bir damıtım evi için Islay ‘da üretilen viskilere benzer bir karakterde olduğunu söylemek yanlış olur. Bir dip not vermek gerekirse; Glengoyne Damıtım evi; turbasız ürettikleri viskiler ile ön plana çıkmaktadır.Öte yandan kullandıkları bilhassa şeri şarap fıçılarıyla endüstri lideri bir çok viski markasına rakip olmaktadır.Aslında Kuzey Highlands alt bölgesi özelliklerini taşıyor desek yanlış söylememiş oluruz. |
| DOĞU HIGHLANDS BÖLGESİ: Bu bölgede Speyside bölgesi viskilerine benzer karakterli viskiler üretilir.Hatta bu alt bölgeye Speyside bölgesinin kuzenleri de denilmektedir.Kurudan çok tatlıya kadar farklı ekspresyonları içinde barındırmaktadır.Notaları arasında tatlı ve egzotik aromalar ve baharatlar bulunmaktadır.Bu alt bölgedeki damıtım evlerine Royal Lochnagar ve Fettercairn ‘i örnek verebiliriz. |
Lowlands:
Campbeltown:
Islay: